CITE-DPU พัฒนาเครื่องผลิตเส้น 3D จากขวด PET เปลี่ยนขยะสู่นวัตกรรมยั่งยืน

ในบรรยากาศของงานมหกรรมงานวิจัยแห่งชาติ 2568 (Thailand Research Expo 2025) ครั้งที่ผ่านมา เต็มไปด้วยนักวิจัยที่มาแสดงผลงานวิจัยล้ำสมัยจากทั่วประเทศ หนึ่งในบูธที่ดึงดูดความสนใจของผู้เข้าชมได้อย่างมาก คือบูธของมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ (DPU) ซึ่งปีนี้ได้นำเสนอนวัตกรรมและกิจกรรมด้านการวิจัยที่สะท้อนแนวคิด “สร้างสรรค์เพื่อความยั่งยืน”

โดยเฉพาะผลงานต้นแบบที่เชื่อมโยงเทคโนโลยีกับสิ่งแวดล้อมได้อย่างน่าทึ่ง ซึ่งหนึ่งในผลงานที่ได้รับความสนใจเป็นพิเศษจากบูธของมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ (DPU) คือ “เครื่องผลิตเส้นพลาสติก 3D Printer Filament จากขวด PET ด้วยระบบ Hot End Kit” นวัตกรรมที่เกิดจากความร่วมมือระหว่างอาจารย์กันยารัตน์ พูลเพียร อาจารย์ประจำสาขาวิศวกรรมหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติ วิทยาลัยนวัตกรรมด้านเทคโนโลยีและวิศวกรรมศาสตร์ (CITE) กับนักศึกษาชั้นปีที่ 4 ได้แก่ นายสิทธินนท์ ประสิทธิ์ส่งเสริม และนายมโน มานันท์

อาจารย์กันยารัตน์ เล่าถึงจุดเริ่มต้นของโครงการว่า มาจากการตระหนักถึงปัญหาขยะพลาสติกที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะจากขวดน้ำดื่มประเภท PET ที่พบเห็นได้ทั่วไป ขณะเดียวกัน เส้นพลาสติกที่ใช้เป็นวัตถุดิบสำหรับเครื่องพิมพ์ 3 มิติก็ยังมีราคาค่อนข้างสูง เฉลี่ยม้วนละประมาณ 400 บาท ทีมวิจัยจึงพัฒนานวัตกรรมที่สามารถแปรรูปขวดพลาสติกเหลือใช้ให้กลายเป็นเส้นพลาสติกขนาดมาตรฐาน 1.75 มิลลิเมตร ที่สามารถใช้งานกับเครื่องพิมพ์ 3 มิติได้ทันที ทั้งยังช่วยลดต้นทุนการผลิตและใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่ามากยิ่งขึ้น

“เครื่องผลิตเส้นพลาสติกนี้มีความสามารถทำงานได้แบบครบวงจรในเครื่องเดียว ตั้งแต่การบดขวดพลาสติกให้มีขนาดเม็ด 2–3 มิลลิเมตร จนถึงการหลอมด้วยระบบควบคุมอุณหภูมิ Hot End Kit ให้กลายเป็นเส้นพลาสติกที่สามารถใช้งานกับเครื่องพิมพ์ 3 มิติได้ทันที ซึ่งภายในมหาวิทยาลัย DPU มีเครื่องพิมพ์ 3 มิติรองรับการใช้งานทั้งในวิทยาลัยฯ และศูนย์ Makerspace” อาจารย์ประจำสาขาวิศวกรรมหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติ CITE กล่าว

จากการทดลองพบว่า ขวดพลาสติก PET จำนวน 11 กิโลกรัม สามารถผลิตเส้นพลาสติกได้ถึง 4 ม้วน ลดต้นทุนการผลิตต่อกิโลกรัมลงได้กว่า 80% นอกจากประโยชน์ด้านเศรษฐกิจ ยังเป็นการช่วยลดการใช้ทรัพยากรใหม่และลดขยะพลาสติกได้อย่างมีประสิทธิภาพ

อาจารย์กันยารัตน์ กล่าวต่อว่า โครงการดังกล่าวได้เริ่มทดลองใช้งานร่วมกับโรงเรียนในพื้นที่เขตบางแค โดยให้นักเรียนรวบรวมขวดพลาสติก PET ส่งมายังศูนย์วิจัย พัฒนาและนวัตกรรม ของมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ (DPURDI) เพื่อนำไปผ่านกระบวนการผลิตเป็นเส้นพลาสติกสำหรับเครื่องพิมพ์ 3 มิติ และส่งกลับไปยังโรงเรียนเพื่อใช้ในการเรียนการสอนด้านเทคโนโลยีการพิมพ์ 3 มิติ โดยกิจกรรมนี้ไม่เพียงช่วยเสริมทักษะทางด้านวิทยาศาสตร์และนวัตกรรมให้กับนักเรียน แต่ยังปลูกฝังแนวคิดเรื่องการรีไซเคิลและความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมในรูปแบบที่จับต้องได้จริง

นวัตกรรมดังกล่าวถือเป็นต้นแบบที่มีศักยภาพสูงทั้งในด้านการศึกษา สิ่งแวดล้อม และธุรกิจรีไซเคิลซึ่งอยู่ในการกระบวนการขอจดแจ้งสิทธิบัตร โดยมีแผนพัฒนาให้เพิ่มกำลังการผลิตสู่ระดับอุตสาหกรรมขนาดเล็กหรือขนาดย่อมในอนาคต เพื่อรองรับทั้งการผลิตเม็ดพลาสติกและเส้นพลาสติกเชิงพาณิชย์ต่อไป

ทั้งหมดนี้สะท้อนถึงความมุ่งมั่นของมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ (DPU) ในการพัฒนานวัตกรรมที่เปลี่ยนขยะให้กลับมาเป็นทรัพยากรที่มีคุณค่าอย่างยั่งยืน ไม่เพียงตอบโจทย์ด้านสิ่งแวดล้อม แต่ยังต่อยอดสู่การสร้างประโยชน์ทั้งทางเศรษฐกิจและสังคมในระยะยาว ตอบโจทย์ระบบเศรษฐกิจ BCG (Bio-Circular-Green) ที่เป็นประเด็นมุ่งขับเคลื่อนร่วมกันระดับนานาชาติในปัจจุบัน