การผลิตสื่อทางเลือกโดยชุมชนชาวไทยเชื้อสายปกาเกอะญอ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้อาศัยระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาการผลิตสื่อทางเลือกของชาวปกาเกอะญอในบริบทสังคมไทย ในแง่พัฒนาการ วัตถุประสงค์ และแนวคิดเบื้องหลังของการผลิตสื่อดังกล่าว โดยศึกษาจากเอกสารร่วมกับการสัมภาษณ์เชิงลึก และการวิเคราะห์ผลงานสื่อที่ผลิตโดยชาว   ปกาเกอะญอ

ผลการศึกษาพบว่า การผลิตสื่อปกาเกอะญอเริ่มต้นขึ้นในช่วงทศวรรษ 2530 สอดคล้องกับสภาพการณ์ทางสังคมและการเมืองไทยที่มีความตื่นตัวในเรื่องสิทธิของประชาชน ทั้งนี้ แม้การผลิตสื่อ   ปกาเกอะญอจะมีข้อจำกัดหลายประการจากการอยู่นอกระบบพาณิชย์นิยม ผู้ผลิตสื่อส่วนใหญ่ยังมุ่งที่จะสร้างสรรค์ผลงานเพื่อเผยแพร่ เนื่องจากมองว่าสิ่งที่ตนเองทำสามารถสร้างประโยชน์แก่ชุมชน โดยวัตถุประสงค์ในการผลิตสื่อแบ่งออกได้ 5 วัตถุประสงค์ ได้แก่ 1) การสื่อสารเพื่อตอบโต้อคติต่อกลุ่มชาติพันธุ์ชนกลุ่มน้อย 2) การป้องป้องและรักษาสิทธิของชุมชน 3) การเป็นเครื่องมือรักษาอัตลักษณ์ของกลุ่มชาติพันธุ์ 4) การบันทึกและเผยแพร่วัฒนธรรม ปกาเกอะญอ และ 5) การนำเสนอแนวคิดที่เป็นประโยชน์แก่ผู้รับสาร การศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นบทบาทของสื่อทางเลือกในฐานะที่เป็นเครื่องมือของประชาชนในการถ่วงดุลอำนาจรัฐและสื่อกระแสหลัก นอกจากนั้นยังสามารถเป็นกลไกช่วยส่งเสริมแนวคิดเรื่องความหลากหลายทางวัฒนธรรม และทำให้เกิดความเข้าใจระหว่างผู้คนที่มีความแตกต่างซึ่งอยู่ร่วมในสังคมเดียวกัน

Abstract

This qualitative research examined media production of Sgaw Karen people or Pgak’nyau in the context of Thai society, focusing on the development and objectives of the media production as well as the producers’ motives. Data collection included documentary research, in-depth interview and analysis of media text.

It was found that the production of Sgaw Karen media in Thailand started in the mid-1980s while the notion of citizens’ rights had been introduced and circulated in Thai society. Since Sgaw Karen media producers considered that the making of their own media could be beneficial to their communities, they devoted themselves to the creative processes despite a number of restrictions. The production of Karen media was underpinned by five objectives including counteracting bias against ethnic minorities; protecting the rights of their community; maintaining their ethnic identity; recording and expressing Karen culture; and communicating for the benefits of their audience. This study pointed out the importance of alternative media for broader Thai society in that alternative media would help reinforce democracy and multiculturalism, which would in turn bring about mutual understanding among people from different cultural backgrounds.