การสำรวจศักยภาพแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติในจังหวัดสระบุรี

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจและประเมินศักยภาพของแหล่งท่องเที่ยวประเภทน้ำตกในจังหวัดสระบุรี โดยแบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ การเก็บแบบสอบถามจากนักท่องเที่ยว และการให้ผู้เชี่ยวชาญลงสำรวจพื้นที่และประเมินศักยภาพของน้ำตก 4 แห่ง ได้แก่ น้ำตกเจ็ดสาวน้อยน้ำตกมวกเหล็ก ศูนย์ศึกษาธรรมชาติและท่องเที่ยวเชิงนิเวศเจ็ดคด-โป่งก้อนเส้า (น้ำตกเจ็ดคด) และน้ำตกดงพญาเย็น สำหรับเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสอบถามนักท่องเที่ยวและแบบประเมินศักยภาพแหล่งท่องเที่ยว

ผลการวิจัยพบว่า ในภาพรวมน้ำตกเจ็ดสาวน้อยมีคะแนนเฉลี่ยศักยภาพทางการท่องเที่ยวจากทั้ง 2 ส่วนสูงที่สุด รองลงมาคือ น้ำตกเจ็ดคด น้ำตกมวกเหล็ก และน้ำตกดงพญาเย็น ตามลำดับ โดยเมื่อพิจารณาผลการวิจัยในส่วนของนักท่องเที่ยวพบว่า นักท่องเที่ยวยกให้น้ำตกเจ็ดสาวน้อยและน้ำตกเจ็ดคด มีศักยภาพเด่นในด้านคุณค่าและความดึงดูดใจทางการท่องเที่ยว ในขณะที่น้ำตกมวกเหล็กและน้ำตกดงพญาเย็นมีศักยภาพเด่นในด้านความสะดวกในการเข้าถึงแหล่งท่องเที่ยวและการมีส่วนร่วมของประชาชนในท้องถิ่น ตามลำดับ

สำหรับผลการวิจัยในส่วนของผู้เชี่ยวชาญนั้น น้ำตกเจ็ดสาวน้อยมีศักยภาพเด่นในด้านการบริหารจัดการ น้ำตกเจ็ดคดมีศักยภาพเด่นในด้านสภาพแวดล้อมของแหล่งท่องเที่ยว ในขณะที่น้ำตกมวกเหล็กและน้ำตกดงพญาเย็นมีศักยภาพเด่นในด้านความสะดวกในการเข้าถึงแหล่งท่องเที่ยว

ข้อเสนอแนะในการพัฒนาศักยภาพของแหล่งท่องเที่ยวประเภทน้ำตกในจังหวัดสระบุรีนั้น ในภาพรวมควรเน้นในด้านคุณค่าและความดึงดูดใจทางการท่องเที่ยว โดยทุกภาคส่วนควรร่วมมือกันในการดูแลแหล่งท่องเที่ยวเหล่านี้ให้ยังคงความสวยงามตามธรรมชาติ มีความหลากหลายทางชีวภาพและเพิ่มกิจกรรมทางการท่องเที่ยวที่เกี่ยวข้องกับการดูแลรักษาธรรมชาติให้มากยิ่งขึ้น

The purpose of this research was to survey and assess the tourist attraction potential of 4 waterfalls in Saraburi province: Jed Sao Noi Waterfall, Muak Lek Waterfall, Jedkod – Pongkonsao Natural and Ecotourism Study Center (Jed Kod Waterfall) and Dong Phayayen Waterfall. Assessment questionnaires are used to obtain information of 6 key attraction characteristics while tourism industry experts were invited to visit these sites to conduct their evaluations. Subsequent focus group discussions with the experts were also conducted to extract supplementary qualitative information.

The overall result was found that Jed Sao Noi Waterfall has the highest potential followed by Jed Kod Waterfall, Muak Lek Waterfall, and Dong Phayayen Waterfall respectively.  In view of tourist, major strengths of Jed Sao Noi Waterfall and Jed Kod Waterfall are its values and attractiveness. While Muak Lek Waterfall and Dong Phayayen Waterfall exhibit potential in accessibility and collaboration from local people.

In view of experts, major strengths of Jed Sao Noi Waterfall and Jed Kod Waterfall are its service operation and potential in natural environment respectively. While Muak Lek and Dong Phayayen Waterfalls enjoy the highest potential in accessibility only.

The results from this study can be used for further collaboration of relevant local stakeholders in order to successfully enhance the sites tourism potential as well as to promote them to a wider tourism markets. 

---