การศึกษาพฤติกรรมและแนวโน้มในการใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ของครัวเรือนในเขตกรุงเทพมหานคร

     การวิจัยครั้งนี้ใช้การวิจัยเชิงพรรณนา (Descriptive Research) ภายใต้ขอบเขตผลิตภัณฑ์ที่ทำวิจัยรวม 32 ผลิตภัณฑ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมและแนวโน้มในการใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ของครัวเรือนในเขตกรุงเทพมหานคร เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์จากครัวเรือนซึ่งมีที่อยู่อาศัยในเขตกรุงเทพมหานครรวม 960 ตัวอย่าง ใช้วิธีสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน (Multi-Stage Sampling)ประมวลผลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมานผลการวิจัยพบว่า

      ครัวเรือนตัวอย่างในการวิจัยมีสัดส่วนสอดคล้องกับลักษณะของประชากรโดยส่วนใหญ่อยู่บ้านเดี่ยว อาศัยอยู่ในเขตพื้นที่กรุงเทพชั้นใน มีรายได้ 10,001-30,000 บาทต่อเดือน มีกรรมสิทธิ์ในที่อยู่อาศัยเป็นของตนเอง ส่วนใหญ่เป็นครัวเรือนขนาดเล็ก มีสมาชิกในแต่ละครัวเรือน เฉลี่ยประมาณ       4 คน สมาชิกในครัวเรือนมีอายุต่ำสุดเฉลี่ยประมาณ 20.4ปี และมีอายุสูงสุดเฉลี่ยประมาณ 51.5 ปี ส่วนใหญ่หัวหน้าครอบครัวและคู่สมรสจบการศึกษาระดับปริญญาตรี มีอาชีพพนักงานบริษัทเอกชนมากที่สุด ผู้ตอบส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มีอายุ 31-40 ปี

      พฤติกรรมการใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ของครัวเรือนพบว่าครัวเรือนตัวอย่างมีผลิตภัณฑ์ใช้น้อยที่สุดครัวเรือนละ 4 ประเภท โดยเฉลี่ยมีใช้ 13.4 ประเภท ผลิตภัณฑ์หลักที่แทบทุกครัวเรือนต้องมีใช้เรียงตามลำดับได้แก่ โทรศัพท์เคลื่อนที่ พัดลม ตู้เย็น โทรทัศน์สี หม้อหุงข้าวไฟฟ้า และเตารีดไฟฟ้า โดยเฉลี่ยมีผลิตภัณฑ์ประเภทละ 1 เครื่องต่อครัวเรือน ยกเว้นโทรทัศน์สี เครื่องปรับอากาศ พัดลม และโทรศัพท์เคลื่อนที่มีเฉลี่ย 2 – 3 เครื่องต่อครัวเรือน ราคาเฉลี่ยต่อเครื่องของแต่ละผลิตภัณฑ์ที่มีราคาต่ำไม่เกิน 2,000 บาทได้แก่ กระติกน้ำร้อน เครื่องปิ้งขนมปัง พัดลม เครื่องเป่าผม เตารีดไฟฟ้า หม้อหุงข้าวไฟฟ้า เครื่องปั่นบด กระทะไฟฟ้า ส่วนกลุ่มราคาสูงมีราคาเฉลี่ยต่อเครื่อง 15,001 บาทขึ้นไป ได้แก่ กล้องวีดิโอ โฮมเธียเตอร์ แอลซีดีทีวี แอลอีดีทีวี พลาสมาทีวี เครื่องคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ เครื่องปรับอากาศ สมาร์ทโฟน และคอมพิวเตอร์โน้ตบุ๊ก เหตุผลสำคัญที่ซื้อผลิตภัณฑ์แต่ละประเภทมาใช้เนื่องจากเห็นว่าเป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องใช้ในชีวิตประจำวัน ต้องการความสะดวกสบาย ช่วยในการทำงาน การสื่อสาร และพักผ่อนหย่อนใจ เหตุผลสำคัญที่ครัวเรือนตัวอย่างเลือกผลิตภัณฑ์แต่ละยี่ห้อเนื่องจากเห็นว่าเป็นยี่ห้อที่มีความน่าเชื่อถือในคุณภาพ ความคงทน เป็นยี่ห้อที่มีชื่อเสียง หาซื้อได้สะดวก ประหยัดไฟ สินค้ามีความทันสมัย และมีการพัฒนาทางเทคโนโลยี

      ผลิตภัณฑ์กลุ่มจอภาพและเสียง ยี่ห้อโซนี่ได้รับความนิยมสูงสุดในเกือบทุกผลิตภัณฑ์  ยกเว้นนิยมใช้แอลซีดีทีวี แอลอีดีทีวี รวมทั้งพลาสมาทีวียี่ห้อซัมซุง และกล้องถ่ายรูปดิจิตอลยี่ห้อแคนนอน ความพึงพอใจเฉลี่ยโดยรวมในแต่ละยี่ห้ออยู่ในระดับมากถึงมากที่สุด ยี่ห้อโซนี่ได้รับความพึงพอใจเฉลี่ยโดยรวมสูงกว่ายี่ห้ออื่นๆ ผลิตภัณฑ์ส่วนใหญ่มีอายุใช้งานไม่เกิน 3 ปี ยกเว้นโทรทัศน์สี วิทยุ มินิคอมโบ และเครื่องเล่นวีซีดีที่มีการใช้งานมากกว่า 4 ปีขึ้นไป ผลิตภัณฑ์ส่วนใหญ่มีการใช้งานทุกวันยกเว้นกล้องวิดีโอ และกล้องถ่ายรูปดิจิตอลมีการใช้งานเดือนละครั้ง

     ผลิตภัณฑ์ในกลุ่มเครื่องใช้ไฟฟ้าในครัว ยี่ห้อชาร์ปได้รับความนิยมสูงสุดในเกือบทุกผลิตภัณฑ์ ความพึงพอใจเฉลี่ยโดยรวมของแต่ละยี่ห้ออยู่ในระดับมากถึงมากที่สุดโดยยี่ห้อเนชั่นแนลได้รับความพึงพอใจเฉลี่ยสูงกว่ายี่ห้ออื่นๆผลิตภัณฑ์ส่วนใหญ่มีอายุใช้งานไม่เกิน 3 ปี ยกเว้นตู้เย็น และหม้อหุงข้าวไฟฟ้า ที่ส่วนใหญ่มีการใช้งานมากกว่า 4 ปีขึ้นไป ผลิตภัณฑ์ส่วนใหญ่มีการใช้งานทุกวันยกเว้นเครื่องปั่นบดมีการใช้งานสัปดาห์ละ 1 – 2 ครั้ง

     ผลิตภัณฑ์ในกลุ่มเครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้านนิยมใช้เครื่องปรับอากาศยี่ห้อมิตซูบิชิ พัดลมยี่ห้อฮาตาริ เครื่องทำน้ำอุ่นและเครื่องดูดฝุ่นยี่ห้อพานาโซนิค เครื่องซักผ้ายี่ห้อแอลจี และเตารีดไฟฟ้ายี่ห้อชาร์ป ความพึงพอใจเฉลี่ยโดยรวมของแต่ละยี่ห้ออยู่ในระดับมากถึงมากที่สุดโดยยี่ห้อเนชั่นแนล และยี่ห้อมิตซูบิชิได้รับความพึงพอใจเฉลี่ยสูงกว่ายี่ห้ออื่นๆ ผลิตภัณฑ์ส่วนใหญ่ใช้งานมานานกว่า  4 ปีขึ้นไป  ยกเว้นพัดลม เตารีดไฟฟ้า และเครื่องเป่าผม ที่ส่วนใหญ่มีการใช้งานไม่เกิน 3 ปี ผลิตภัณฑ์ส่วนใหญ่มีการใช้งานทุกวัน ยกเว้นเครื่องดูดฝุ่นมีการใช้งานสัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง

     ผลิตภัณฑ์ในกลุ่มอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และการสื่อสารนิยมใช้คอมพิวเตอร์ยี่ห้อเอเซอร์  เครื่องเล่นเพลงพกพายี่ห้อแอปเปิล และโทรศัพท์เคลื่อนที่ยี่ห้อโนเกียความพึงพอใจเฉลี่ยโดยรวมของแต่ละยี่ห้ออยู่ในระดับมากที่สุดในหลายยี่ห้อ ส่วนใหญ่ใช้งานมานานไม่เกิน 3 ปี และมีการใช้งานทุกวัน

     การตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์ส่วนใหญ่มีการตัดสินใจร่วมกัน นิยมซื้อเองด้วยเงินสด และทุกคนในครอบครัวใช้ผลิตภัณฑ์แต่ละประเภทร่วมกันบ่อยที่สุด ยกเว้นโทรทัศน์สี แอลซีดีทีวี แอลอีดีทีวี วิทยุ เครื่องปรับอากาศ พัดลม เครื่องทำน้ำอุ่น เครื่องเล่นเพลงพกพา สมาร์ทโฟน และโทรศัพท์เคลื่อนที่ซึ่งทุกคนในครอบครัวมีการใช้งานแยกกัน

     แนวโน้มความต้องการใช้ผลิตภัณฑ์ในอนาคตพบว่าครัวเรือนตัวอย่างไม่เกินร้อยละ 10.0 เท่านั้นที่มีความต้องการซื้อผลิตภัณฑ์มาใช้ในอนาคต เหตุผลสำคัญเนื่องจากเป็นชิ้นใหม่ที่ยังไม่เคยมีใช้ และต้องการเปลี่ยนเป็นเทคโนโลยีใหม่ ผลิตภัณฑ์ที่ต้องการใช้ในอนาคต 5 อันดับแรกได้แก่ สมาร์ทโฟน คอมพิวเตอร์โน้ตบุ๊ก เครื่องปรับอากาศ  เครื่องซักผ้า และคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะโดยเฉลี่ยต้องการประเภทละ 1เครื่อง ยี่ห้อของผลิตภัณฑ์เกือบทุกประเภทที่ต้องการซื้อมาใช้ในอนาคตส่วนใหญ่เป็นยี่ห้อที่นิยมใช้อยู่ในปัจจุบันโดยมีราคาเฉลี่ยสูงกว่าราคาผลิตภัณฑ์ที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน มีระยะเวลาที่ต้องการซื้อนานกว่า 6 เดือน เหตุผลสำคัญในการเลือกแต่ละยี่ห้อพิจารณาจากความน่าเชื่อถือในคุณภาพความคงทน เป็นยี่ห้อที่มีชื่อเสียง มีการพัฒนาทางเทคโนโลยี และมีการรับประกันสินค้า

      ผลการทดสอบสมมติฐานพบว่าลักษณะของครัวเรือนอันได้แก่ลักษณะที่อยู่อาศัย ระดับรายได้ต่อเดือนของครัวเรือน กรรมสิทธิ์ในที่อยู่อาศัย ระดับการศึกษาของหัวหน้าครอบครัวและคู่สมรส และจำนวนสมาชิกในครัวเรือน มีความสัมพันธ์กับการมีและการเลือกยี่ห้อเครื่องใช้ไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่มีใช้ในครัวเรือนในหลายประเภทผลิตภัณฑ์มากกว่าปัจจัยอื่นๆ ที่ระดับนัยสำคัญ 0.05 ในขณะที่การมีโฮมเธียเตอร์ เตารีดไฟฟ้า และโทรศัพท์เคลื่อนที่ รวมทั้งการเลือกยี่ห้อแอลอีดีทีวี พลาสม่าทีวี มินิคอมโบ เครื่องเล่นดีวีดี เครื่องเล่นดีวีดีพกพา กล้องวิดีโอ เครื่องปิ้งขนมปัง เตารีดไฟฟ้า กระติก/กาต้มน้ำร้อน เครื่องปั่นบด เครื่องดูดฝุ่น คอมพิวเตอร์โน้ตบุ๊ก เครื่องเล่นเพลงพกพา และสมาร์ทโฟน ไม่ขึ้นอยู่กับลักษณะใดๆของครัวเรือน ที่ระดับนัยสำคัญ 0.05

      ผลการวิจัยแสดงให้เห็นถึงโอกาสทางการตลาดของผลิตภัณฑ์แต่ละประเภทเรียงตามลำดับได้แก่สมาร์ทโฟน คอมพิวเตอร์โน้ตบุ๊ก เครื่องปรับอากาศ  เครื่องซักผ้า คอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ กล้องถ่ายรูปดิจิตอล  เตาไมโครเวฟ ตู้เย็น ซึ่งครัวเรือนตัวอย่างยังมีความต้องการในอนาคต รวมทั้งวิทยุ เครื่องทำน้ำอุ่น เครื่องเล่นวีซีดี เครื่องเป่าผม เครื่องปั่นบด กระทะไฟฟ้า เครื่องดูดฝุ่น แอลซีดีทีวี เครื่องปิ้งขนมปัง โฮมเธียเตอร์ กล้องวิดีโอ และเตาไฟฟ้า ซึ่งมีอัตราการเข้าถึงครัวเรือนไม่ถึงร้อยละ 50.0 โทรทัศน์สี พัดลม และโทรศัพท์เคลื่อนที่ซึ่งมีใช้ในแต่ละครัวเรือนเฉลี่ย 2-3เครื่อง โดยผู้ประกอบการควรมีการพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้มีคุณภาพ มีความคงทน มีเทคโนโลยีที่ทันสมัย ประหยัดไฟ มีรูปลักษณ์สวยงาม มีราคาที่ถูก มีบริการเงินผ่อน มีช่องทางการจัดจำหน่ายที่หาซื้อได้สะดวก มีบริการหลังการขายที่ดีครอบคลุมทุกพื้นที่ รวมทั้งมีการส่งเสริมการตลาดกระตุ้นให้ผู้บริโภคเห็นประโยชน์และความจำเป็นที่จะต้องมีผลิตภัณฑ์ข้างต้นใช้ภายในครัวเรือนและการสร้างความภักดีในยี่ห้อ เพื่อให้แต่ละยี่ห้อเป็นที่ต้องการของผู้บริโภค

     This research is a descriptive research covering 32 products.  The purpose of this study is to study the usage behavior and the usage trends of electrical appliances and electronic devices of households. The data was collected from 960 households in Bangkok, using Multi-Stage Sampling and collecting data through interviews.  The data then was analyzed by using descriptive statistics and inferential statistics. The research found that

      The sample households correspond to the population group.  Most of them live in a single family home.  They are in Inner Bangkok area.  Their household income is between 10,001-30,000 Baht per month. They have the ownership over the property.  Most of them are small family, with the average family members of 4 people, with the average youngest age of 20.4 years old, and with the average highest age of 51.5 years old.  Head of the family and his spouse were graduated with a Bachelor’s Degree.  They work with a private company.  In general, most respondents are female, ages between 31-40 years old.

     With respect to the usage behavior of electrical appliances and electronic devices, the study found that the sample households use at least 4 products, use 13.4 products on average, and the main products every household possesses are mobile phone, fan, refrigerator, television, rice cooker, and iron respectively.  On average, every household has at least one item of each product category, except television, air conditioner, fan, and mobile phone that they possess 2-3 items per household.  The average price per unit of the products that is lower than 2,000 Baht include hot water dispenser, toaster, fan, hair dryer, iron, rice cooker, blender, and electric pan; whereas, the high-price products over 15,001 Baht consist of video camera, home theatre system, LCD television, LED television, Plasma television, desktop computer, air conditioner, smart phone, and laptop computer.  Main reasons in selecting each product are the need for everyday use, convenience, work assistance, communication, and recreation.  Main reasons why sample households choosing each brand are the brand’s reliability of quality, durability, reputation, convenience to shop, energy saving, modernity, and technology advancement.

     On the topic of audio and visual product category, Sony is the most popular brand in all product categories excluding LCD television, LED television, and Plasma television that Samsung is more popular, and digital camera that Canon is more popular.  Overall average satisfaction rate of each brand is high to highest.  Most of these products have been used less than 3 years except television, radio, Mini Combo, and VCD player that have been used more than 4 years or over.  In general, Sony got overall average satisfaction rate higher than other brands.  Most of them have been used daily except video camera and digital camera that have been used once a month.

     With regard to kitchen appliance category, Sharp is the most popular brand in almost all product types. Overall average satisfaction rate of each brand is high to highest.   In general, National got overall average satisfaction rate higher than other brands.  Most of these products have been used less than 3 years except refrigerator and rice cooker that have been used more than 4 years or over.  Most of them have been used every day, apart from the blender that has been used 1-2 times a week.

                Among home electrical appliance category, Mitsubishi air conditioner, Hatari fan, Panasonic water heater and vacuum cleaner, LG washer, and Sharp iron are popular.  Overall average satisfaction rate of each brand is high to highest.   In general, National and Mitsubishi got overall average satisfaction rate higher than other brands.  Most of these products have been used more than 4 years or over except fan, iron, and hair dryer that have been used less than 3 years.  These products regularly have been used every day, except the vacuum cleaner that has been used 1-2 times a week.

      With regard to electronic and communication device category, Acer computer, Apple portable music player, and Nokia mobile phone are widely used.  Overall average satisfaction rate of many brands is highest.  Many products have been used less than 3 years and have been used every day.

      Buying decision of most products was made together in the family, they prefer paying by cash, and every family member shares the products together most often, excluding television, LCD television, LED television, radio, air conditioner, fan, water heater, portable music player, smart phone, and mobile phone that each family member uses separately.

      As to trend of product usage, less than 10 percent of the sample households tend to buy new products in the future. Main objectives why the sample households need to purchase the products in the future are as follows: they never have the new products before,and they wish to get the new technology. Top 5 of the most wanted products are smartphone, laptop computer, air conditioner, washing machine, and desktop computer. They wish to buy one item on average and select the brand that is currently popular. Most of average price of each desired products is higher than the products that currently use in sample households, the time to purchase the desired products is longer than 6 months. Key criteria used in selecting each brand based on reliability of quality, durability, reputation, technology advancement, and product guarantee.

      The result of hypothesis test found that household’s characteristics such as residence types, average income of the households, ownership over the property, education level of the head of family, education level of the spouse, and numbers of family members positively affect the possession and selection of electrical appliances and electronic devices more than other factors at the significant level of 0.05.  Whereas, the possession of home theatre system, iron, and mobile phone, including the brand selection of LED television, Plasma television, Mini Combo, DVD player, portable DVD player, video camera, toaster, iron, hot water dispenser, blender, vacuum cleaner, laptop computer, portable music player, and smart phone have not been affected by any household’s characteristics at the significant level of 0.05.

      The conclusion of research demonstrate market opportunities for each product categories in the order of smart phone, laptop computer, air conditioner, washing machine, desktop computer, digital camera, microwave oven, and refrigerator are still need for sample household goods purchased in the future. Besides that radio, water heater, VCD player, hair dryer, blender, electric pan, vacuum cleaner, LCD television, bread toaster, home theater, camcorder, and hotplate have penetration rate for sample households under 50 percent. Products such as television, electric fan, and mobile phone are products that can possess more than one item in each household. Operators should be developed to provide a quality product, durability with modern technology, energy saving, beautiful appearance, cheap, offers installment, convenient channels of purchase, good after sale service cover all area, and promotion campaign to motivate consumers to see the benefits and necessity to have products in household. Creating brand loyalty is also necessary to make each brand are preferred by consumers.

---