ดัชนีความอยู่ดีทางเศรษฐกิจของครัวเรือนในพื้นที่มาบตาพุด จังหวัดระยอง

 

ในการได้มาซึ่งโอกาสการพึ่งพาตนเองได้ในทางเศรษฐกิจ ครัวเรือนต้องการทรัพยากรทางเศรษฐกิจในระดับหนึ่ง ในประเทศพัฒนาแล้ว ผู้กำหนดนโยบายสามารถตรวจสอบศักยภาพในการพัฒนาความเป็นอยู่ และแนวโน้มของการเปลี่ยนแปลงการถือครองทรัพย์สินของชุมชนต่างๆ จากดัชนีที่เรียกว่า ดัชนีสินทรัพย์
งานวิจัยฉบับนี้ต้องการประเมินสภาพความเป็นอยู่ทางเศรษฐกิจของชุมชน โดยการสร้างดัชนี้ชี้วัดอื่นๆ นอกเหนือจากข้อมูลที่ใช้ทั่วไปคือ ด้านรายได้และรายจ่ายของครัวเรือน วัตถุประสงค์ของงานวิจัยคือ การสำรวจรูปแบบการถือครองสินทรัพย์ของครัวเรือนชุมชนในพื้นที่มาบตาพุด และประยุกต์เทคนิคการวิเคราะห์ตัวแปรพหุเชิงพรรณนาเพื่อสร้างดัชนีวัดความอยู่ดีทางเศรษฐกิจของครัวเรือนในชุมชนดังกล่าว
งานวิจัยใช้วิธีวิเคราะห์ 2 วิธีคือ วิธี วิเคราะห์องค์ประกอบหลัก (Principal Component Analysis) และวิธีวิเคราะห์ความสอดคล้องเชิงพหุ (Multiple Correspondence Analysis) ซึ่งในทางทฤษฎีแล้ว MCA เป็นวิธีการการวิเคราะห์ที่ขยายจากวิธี PCA ซึ่งทำให้ผู้วิจัยสามารถวิเคราะห์รูปแบบความสัมพันธ์ของตัวแปรสินทรัพย์ของครัวเรือนที่มีลักษณะมากกว่า 1 กลุ่ม
งานวิจัยพิจารณาการถือครองสินทรัพย์ของครัวเรือนใน 4 รูปแบบคือ 1 กลุ่ม สภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัย และระบบสาธารณูปโภค 2 กลุ่มสินทรัพย์คงทน 3 กลุ่มสินทรัพย์เพื่อการลงทุน และ 4 กลุ่มสินทรัพย์ที่เป็นทุนมนุษย์ การใช้เทคนิค PCA และ MCA สร้างดัชนีสินทรัพย์ใน 4 รูปแบบจากข้อมูลจำนวน 253 ครัวเรือนในเขตพื้นที่มาบตาพุดชี้ให้เห็นว่า
นอกเหนือจากดัชนีสินทรัพย์ในกลุ่มทุนมนุษย์ ดัชนีสินทรัพย์ที่สร้างโดยวิธี PCA มีระดับของความสัมพันธ์กับรายได้ของครัวเรือนที่มากกว่าดัชนีที่สร้างด้วยวิธี MCA นอกจากนี้ ดัชนีสินทรัพย์ที่สร้างขึ้นจากทั้งสองวิธีมีความสัมพันธ์ในทิศทางเดียวกันกับรายได้รวมของครัวเรือน ทำให้ดัชนีสินทรัพย์ที่สร้างขึ้นของงานวิจัยนี้สามารถเป็นตัวแปรนโยบายในลักษณะทดแทน หรือประกอบกับตัวแปรอื่นๆ ในการวัดสภาพความเป็นอยู่ทางสังคมและเศรษฐกิจของครัวเรือนในพื้นที่ดังกล่าวได้ การประยุกต์วิธีการสร้างดัชนีสินทรัพย์จึงมีความเหมาะสมกับพื้นที่ที่นักวิจัยไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลรายได้และรายจ่ายของครัวเรือน

 

Stating from the widely belief that all households need some capacities and resources to enjoy meaningful opportunity and attain economic security. The asset index provides a comparative picture of progress that policy makers have made in helping the households achieve greater economic well-being.
This research deviates from using traditional economic indicators – income and expenditure – to assess household’s living standard. The objective of this research is to survey the pattern of asset holding in the Map Ta Phut area and apply multivariate analysis techniques to construct the household asset indices.
Two statistical techniques, namely Principal Component Analysis (PCA) and Multiple Correspondence Analysis (MCA), are applied in this research. Theoretically, MCA is an extension of PCA which allows one to analyze the pattern of relationships of several categorical dependent variables.
The study considers 4 dimensions of household’s living standard; environment and infrastructure, durable asset, asset for investment, and human capital asset. The PCA and MCA techniques are applied to the asset holding data, by using the stratified sampling, the data collection yields 253 households.
The result from the analysis shows that, except from human capital asset, the PCA technique performs better than MCA in term of the correlation with household’s income data. Moreover, the result suggests that the household asset index could be used as either an alternative or a complementary measure to classify household socio-economic position, especially in the area where income and expenditure data are unavailable.

---