สมรรถนะและคุณภาพของบัณฑิตเศรษฐศาสตร์ในทัศนะของนายจ้าง

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ (1) เพื่อศึกษาความคิดเห็นของนายจ้างเกี่ยวกับสมรรถนะและคุณภาพของบัณฑิตเศรษฐศาสตร์ (2) เพื่อศึกษาองค์ประกอบสมรรถนะและคุณภาพของบัณฑิตเศรษฐศาสตร์ในทัศนะของนายจ้าง และ (3) เพื่อเปรียบเทียบสมรรถนะและคุณภาพของบัณฑิตเศรษฐศาสตร์ ระหว่างประเภทองค์กร และลักษณะงานของหน่วยงาน โดยมีการวิเคราะห์องค์ประกอบใน 3 รูปแบบ คือ รูปแบบที่ 1 เป็นองค์ประกอบสมรรถนะและคุณภาพบัณฑิตเศรษฐศาสตร์ในทัศนะของนายจ้าง ซึ่งประกอบด้วย 8 ตัวบ่งชี้ คือ ความรู้และความสามารถในทางวิชาการเศรษฐศาสตร์ ความรู้สาขาอื่น ทักษะในการปฏิบัติงาน บุคลิกภาพส่วนบุคคล ทักษะการสื่อสาร ทักษะด้านเทคนิค ประสบการณ์การทำงาน และมนุษยสัมพันธ์ รูปแบบที่ 2 เป็น องค์ประกอบของความรู้ ประกอบด้วย 3 ตัวบ่งชี้ คือ ความสามารถในทางวิชาการเศรษฐศาสตร์ ความรู้สาขาอื่น และความรู้ทางเทคโนโลยี องค์ประกอบของทักษะ ประกอบด้วย 2 ตัวบ่งชี้คือ ทักษะในการปฏิบัติงาน ทักษะในการสื่อสาร และ องค์ประกอบของทัศนคติ ประกอบด้วย 2 ตัวบ่งชี้ คือ บุคลิกภาพส่วนบุคคล มนุษยสัมพันธ์ รูปแบบที่ 3 เป็น องค์ประกอบของสมรรถนะหลัก ประกอบด้วย 3 ตัวบ่งชี้ คือ บุคลิกภาพในการปฏิบัติงาน บุคลิกภาพส่วนบุคคล และมนุษยสัมพันธ์ และองค์ประกอบของสมรรถนะลักษณะงาน ประกอบด้วย 3 ตัวบ่งชี้ ทักษะในการสื่อสาร ทักษะในการปฏิบัติงานด้านเศรษฐศาสตร์ และทักษะด้านเทคนิค กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ บุคลากรปฏิบัติงานอยู่ในหน่วยงานราชการ หน่วยงานรัฐวิสาหกิจ และสถาบันการเงิน สุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการแบ่งชั้นภูมิแบบสัดส่วน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลเป็นแบบสอบถามมีทั้งหมดสองส่วน คือ ส่วนที่หนึ่ง ข้อมูลเกี่ยวกับหน่วยงาน ส่วนที่สอง เป็นความคิดเห็นเกี่ยวกับสมรรถนะและคุณภาพบัณฑิตสาขาเศรษฐศาสตร์ในทัศนะของนายจ้างที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นเองตามกรอบแนวคิดและผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ มีค่าความสอดคล้องระหว่าง 0.7-1.0 และผ่านการทดลองใช้โดยมีค่าความเที่ยงสัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาค เท่ากับ 0.9846 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติบรรยาย การวิเคราะห์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันอันดับที่หนึ่ง การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันอันดับที่สอง และการวิเคราะห์ความแปรปรวน ผลการวิจัยที่สำคัญสรุปได้ดังนี้
1. ความรู้และความสามารถในทางวิชาการเศรษฐศาสตร์ ความรู้สาขาอื่น ทักษะในการปฏิบัติงาน บุคลิกภาพส่วนบุคคล ทักษะการสื่อสาร ทักษะด้านเทคนิค ประสบการณ์การทำงาน และ มนุษยสัมพันธ์ เป็นตัวบ่งชี้ที่สำคัญของสมรรถนะและคุณภาพของบัณฑิตเศรษฐศาสตร์ในทัศนะของนายจ้าง โดยตัวบ่งชี้ที่มีค่าน้ำหนักความสำคัญมากที่สุด 3 อันดับแรก ได้แก่ ความรู้และความสามารถในทางวิชาการเศรษฐศาสตร์ รองลงมาคือ ความรู้สาขาอื่น และทักษะการสื่อสาร ตามลำดับ
2. องค์ประกอบด้านความรู้ องค์ประกอบด้านทักษะ และองค์ประกอบด้านทัศนคติ เป็นองค์ประกอบที่สำคัญของสมรรถนะและคุณภาพของบัณฑิตเศรษฐศาสตร์ในทัศนะของนายจ้าง โดยองค์ประกอบที่มีน้ำหนักความสำคัญมากที่สุด ได้แก่ องค์ประกอบด้านความรู้ รองลงมาคือ องค์ประกอบด้านทักษะ และองค์ประกอบด้านทัศนคติ ตามลำดับ
3. องค์ประกอบสมรรถนะหลัก และองค์ประกอบสมรรถนะลักษณะงาน เป็นองค์ประกอบที่สำคัญของสมรรถนะและคุณภาพของบัณฑิตเศรษฐศาสตร์ในทัศนะของนายจ้าง องค์ประกอบที่มีน้ำหนักความสำคัญมากที่สุด ได้แก่ องค์ประกอบสมรรถนะลักษณะงาน รองลงมาคือ องค์ประกอบสมรรถนะหลัก
4. ประเภทองค์กรและลักษณะงานของหน่วยงานต่างกันมีความคิดเห็นต่อสมรรถนะและคุณภาพของบัณฑิตเศรษฐศาสตร์ในทัศนะของนายจ้างไม่แตกต่างกัน
ข้อเสนอแนะ คือ ในการปรับปรุงหลักสูตรการศึกษาเพื่อให้สอดคล้องกับความต้องการของนายจ้างที่จะจ้างบัณฑิตเศรษฐศาสตร์เข้าปฏิบัติงานควรพิจารณาจากผลการวิจัยและบริบทด้านอื่นๆ ประกอบ เนื่องจากระบบเศรษฐกิจในปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วอาจมีปัจจัยอื่นๆ ที่มีผลต่อสมรรถนะของบัณฑิตเศรษฐศาสตร์ และในการวิจัยครั้งต่อไปควรเพิ่มประเภทสมรรถนะและประเภทหน่วยงานให้มากขึ้น

The purpose of this research were (1) to survey the opinion of employer on competencies and qualities of economics graduates, (2) to identify factors of competencies and qualities of economics graduates, as required by employers and (3) to compare required competency and quality for economics graduate between organizations type and job characteristic of organizations. This research have 3 models as follows; Model 1 identifies factor of competency and quality of economics graduates desired by employers which consist of 8 indicators namely economics skills, the other field of knowledge, practical skills, interpersonal characteristics, communication skills, technical skill, previous work experience and human relationship; Model 2 analyses competency and quality of economics graduates desired by employers which consist of 3 factors. They are 1) Knowledge factor which includes 3 indicators such as economics academic, the other field of knowledge and technology; 2) Skill factor covers 2 indicators they are practical skill and communication skill; and 3) Attitude factor which covers 2 indicator namely interpersonal characteristic and human relationship; Model 3 analyses competency and quality of economics graduates desired by employers which deals with 2 factors, namely 1) Core competency which includes 3 indicators e.g. practical characteristic, interpersonal characteristic, and human relationship; and 2) Functional competency factors which covers 3 indicators e.g. communication skill, economics practices skill, and technical skill. The research samples are drawn from 3 employers sectors, e.g. the government, state enterprises, and financial institutions, using the proportional stratified random sampling technique. Data were collected by questionnaire form which consists of 2 parts. Part 1 covers employer’s data and part 2 deals with a survey of the opinion of employers on competency and quality of economics graduates, basing on the theoretical conceptual framework verified by experts with IOC between 0.7-1.0. Questionnaire data are verified by Cronbach’s alpha reliability which equal to 0.9846. Data analysis includes descriptive statistics, Pearson’s product-moment correlation, first order confirmatory factor analysis, second order confirmatory factor analysis and analysis of variance. The research findings are summarized as follows:
1. Economics skills, the other field of knowledge, practical skills, interpersonal characteristics, communication skills, technical skill, previous work experience and human relationship are important indicators of competency and quality of economics graduates desired by employers. The top three factor loading of indicators are economics skills, the other field of knowledge, and communication skills respectively.
2. Knowledge factor, skill factor, and attitude factor are important factors of competency and quality of economics graduate desired by employers. The highest factor loading is knowledge, seconds by skill factor; the least factor loading is attitude factor.
3. Core competency factor and functional competency factor are important factors for competency and quality of economics graduates desired by employers. The most important one is functional competency, followed core competency.
4. The difference of organization types and job characteristic of organizations all confirm similar level of competency and quality of economics graduates.
The suggestion is to develop the curriculum in accordance with the desired of the employers of economics graduates, as stipulated by research findings. However, because of a rapid change of economic situation and environment, other factors should be explored and integrated in future research efforts.

---