เพลงกับวัฒนธรรม: การศึกษาการเชื่อมโยงอัตลักษณ์และวัฒนธรรมชุมชนผ่านบทเพลงของศิลปินล้านนา

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ในการวิจัยเพื่อ 1.) ศึกษาประวัติความเป็นมาและพัฒนาการของเพลงในชุมชนล้านนา 2.) ศึกษาการเชื่อมโยงอัตลักษณ์และวัฒนธรรมชุมชนผ่านบทเพลงของศิลปินล้านนา และ 3.) ศึกษาบทบาทของเพลงที่มีต่อการเชื่อมโยงอัตลักษณ์และวัฒนธรรมชุมชนล้านนา
จากการเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการวิเคราะห์เนื้อหาเพลง การสัมภาษณ์เจาะลึกศิลปินเพลงและนักวิชาการด้านเพลงล้านนา รวมทั้งการสัมภาษณ์กลุ่ม (Focus Group Interview) ผู้ฟังเพลงชาวล้านนา ผลการวิจัยพบว่า ศิลปินและบทเพลงล้านนามีบทบาทในการถ่ายทอดอัตลักษณ์วัฒนธรรมล้านนาใน 3 ด้านหลัก อันได้แก่
1.) เนื้อหาของเพลง เนื้อหาในเพลงล้านนาทำหน้าที่ในการถ่ายทอดวัฒนธรรมและวีถีชีวิตของชุมชนล้านนา คนฟังเพลงรู้จักสถานที่ท่องเที่ยว อาหารการกิน และการดำรงชีวิตอันงดงามตามแบบฉบับล้านนาผ่านเนื้อหาที่สอดแทรกในบทเพลง ทำให้คนล้านนาเกิดความภูมิใจ และนักท่องเที่ยวต่างถิ่นอยากมาเที่ยวชมจังหวัดต่างๆทางภาคเหนือเพื่อชื่นชมวัฒนธรรมล้านนา
2.) ภาษา เพลงล้านนามีบทบาทในการถ่ายทอด ภาษาคำเมือง ที่เป็นอัตลักษณ์ของชาวล้านนา เป็นการเผยแพร่วัฒนธรรมล้านนาไปยังผู้ฟัง โดยผู้ฟังชาวล้านนาได้ซึมซับ เรียนรู้ และเกิดความภาคภูมิใจใน ภาษาคำเมือง ผ่านการฟังเพลง ขณะเดียวกันผู้ฟังที่ไม่ใช่ชาวล้านนาก็ได้ชื่นชมวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ด้านภาษาที่โดดเด่นของชาวล้านนาผ่านการฟังเพลงล้านนา
3.) ท่วงทำนองดนตรีล้านนา เพลงล้านนาถ่ายทอดความโดดเด่นของอัตลักษณ์ทางดนตรีของชาวล้านนา และยังผสมผสานกับดนตรีสมัยใหม่ในยุคปัจจุบันกลายมาเป็นเพลงคำเมืองแบบใหม่ เช่น ลูกทุ่งคำเมือง โฟล์คซองคำเมือง สตริงคำเมือง ที่เป็นอัตลักษณ์เฉพาะของดนตรีล้านนา

This research project has three main objectives. Firstly, it’s aimed to explore the history and development of music in Lanna community. Secondly, it’s aimed to study the relationship between music and cultural identity within Lanna community. And, lastly, it’s focused on the analysis of the role of Lanna music and artists in the articulation of Lanna cultural identity.
The research has conducted with qualitative research method, using content analysis, and in-depth interviews with scholars and artists, along with focus-group discussion with the listeners.
The research outcome has shown that Lanna music and artists have played three important roles in the articulation of Lanna cultural identity.
1.) Content and lyrics in Lanna music have demonstrated the ways of life of Lanna community. Listeners learn about Lanna’s culture and identities, such as traditional food, important local places and beautiful countryside, and Lanna’s ways of life through music. In this way, Lanna people feel proud of their culture. It also encourages tourist to visit Lanna community as they are persuaded by the lyrics that depicts the beauty of Lanna culture.
2.) Lanna music and artists have played a role in maintaining and preserving Lanna language, known as Pa-sa-kam-meung, which is one of the uniqueness of Lanna culture. Lanna people feel proud of their language. And, the new generation also learns their language through music. Moreover, non-Lanna listeners admire the uniqueness of Lanna cultural identity.
3.) Lanna music demonstrates uniqueness of Lanna culture, as Lanna musical rhythm has its distinguished style. Moreover, Lanna music has recently adapted with modern kinds of music and emerged with hybrid genres such as Folksong Lanna, Hip hop Lanna, Look-tung Lanna. These new hybrid genres of music also carry Lanna cultural identity

---