การวิเคราะห์องค์ประกอบการสื่อสารที่สร้างความสำเร็จต่อ “วิถีการดำเนินชีวิตแบบพอเพียงกรณีศึกษา ศูนย์การเรียนรู้กสิกรรมธรรมชาติมาบเอื้อง ตำบลหนองบอนแดง อำเภอบ้านบึง จังหวัดชลบุรี

การวิเคราะห์องค์ประกอบการสื่อสารที่สร้างความสำเร็จต่อ “วิถีการดำเนินชีวิตแบบพอเพียง” กรณีศึกษา ศูนย์การเรียนรู้กสิกรรมธรรมชาติมาบเอื้อง ตำบลหนองบอนแดง อำเภอบ้านบึง จังหวัดชลบุรี เป็นการผสมผสานการวิจัยเชิงคุณภาพและการวิจัยเชิงปริมาณเพื่อมุ่งหาคำอธิบายว่า บุคคลจะบรรลุผลตาม “วิถีการดำเนินชีวิตแบบพอเพียง”ได้นั้น องค์ประกอบการสื่อสารเข้ามาเกี่ยวข้องอย่างไร
ศูนย์การเรียนรู้กสิกรรมธรรมชาติมาบเอื้องเป็นศูนย์แห่งแรก(ศูนย์แม่)ของมูลนิธิกสิกรรมธรรมชาติ ก่อตั้งโดยอาจารย์วิวัฒน์ ศัลยกำธร อดีตผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริหรือ กปร. สำนักนายกรัฐมนตรี และเพื่อนอุดมการณ์กลุ่มหนึ่ง มีวัตถุประสงค์เพื่อปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตของผู้คนในสังคมให้ดำรงอยู่อย่างพอเพียงและอยู่รอดได้ภายใต้สภาวะแวดล้อมที่ผันผวน โดยกำหนดเป็นหลักสูตรการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ ภายใต้หัวข้อ “การพัฒนากสิกรรมสู่ระบบเศรษฐกิจพอเพียง” มีลักษณะเป็นฐานการเรียนรู้ เพื่อมุ่งหมายให้ผู้เข้าอบรมสามารถทำได้ ทำเป็นจริง ต่อมา ศูนย์ฯดังกล่าวได้พัฒนาเป็นเครือข่ายกสิกรรมธรรมชาติที่มีศูนย์ฝึกอบรม(ศูนย์ลูก)ขยายเต็มพื้นที่ทั่วประเทศ การฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการนี้ นับเป็นช่องทางการสื่อสารสำคัญที่ต้องอาศัยคุณลักษณะของผู้ส่งสาร(วิทยากร) ที่กอปรด้วยความรู้ ความสามารถ มีประสบการณ์ตรง ความซื่อสัตย์ ความอดทน ความเสียสละฯลฯ จนเป็นที่เชื่อถือศรัทธา รวมถึงการสร้างสารโน้มน้าวใจด้วยคำพูดของวิทยากรและการเขียนที่มีความหมายกระตุ้นเตือนใจผ่านข้อความต่างๆ บทเพลงที่มีเนื้อหาสำนวนคล้องจอง รวมถึงการใช้สัญลักษณ์อื่นๆ เช่น เสื้อ สี รหัสมือ สิ่งต่างๆเหล่านี้ ล้วนมีนัยยะกระตุ้นเตือนให้ผู้รับสาร(ผู้เข้าอบรม)ตระหนักรู้และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้ดำเนินชีวิตแบบพอเพียง หลังเสร็จสิ้นการฝึกอบรม พบว่า ผู้เข้าอบรมมีการเปลี่ยนแปลงทั้งด้านความรู้/ความเข้าใจ ทัศคติ รวมถึงการดำรงชีวิตแบบพึ่งตนเองอันนำไปสู่การใช้ชีวิตแบบพอเพียงได้จริง อาทิ.การปลูกพืชผักปลอดสารพิษ การเพาะถั่วงอก การห่มดิน การทำปุ๋ยชีวภาพ การทำแชมพูสมุนไพร การทำน้ำมันไบโอดีเซล การเผาถ่านและน้ำส้มควันไม้ การทำบัญชีครัวเรือน เป็นต้น
ท้ายที่สุด ผู้วิจัยใคร่เสนอแนะเพิ่มเติม ดังนี้ 1.) ค้นหาและพัฒนาวิทยากรที่มีคุณลักษณะที่ดี มีความรอบรู้และทักษะในการสื่อสาร 2.) ขยายผลวิธีการผลิตสารโน้มน้าวใจด้วยข้อความสั้นที่มีความหมายสร้างสรรค์กระตุ้นเตือนใจ รวมถึงสารคดีเรื่องเล่าชีวิตบุคคลหลากหลายอาชีพที่มีเนื้อหากินใจเกี่ยวกับความสำเร็จจากการฝ่าวิกฤติชีวิตด้วยการประยุกต์ใช้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 3.)ขยายช่องทางการสื่อสารผ่านสื่อบุคคลแบบปากต่อปากจากผู้ที่เข้าอบรม การส่งข้อความสั้นผ่านมือถือ การเสนอรายการผ่านเครือข่ายวิทยุชุมชน เคเบิลทีวี รวมถึงการเพิ่มรายการประเภทเรื่องเล่าสารคดีชีวิตบุคคลและรายการประเภทสารคดีเรียลิตี้ในสื่อโทรทัศน์ 4.) กระตุ้นให้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ผ่านช่องทางสื่อใหม่หรือเครือข่ายสังคมออนไลน์ เช่น Facebook หรือ Twitter และ 5.)ควรมีการพัฒนาหลักสูตรผ่านภาคีวิชาการเพื่อขยายผลเข้าสู่โรงเรียนและสถาบันการศึกษาให้กว้างขวางยิ่งขึ้น

The research topic, an analysis of the components of successful way of sufficient way of life, the case study of The Center of Agricultural Learning Mab-Aung, Tombon Nong Bon-Dang, Ban-Beung District, Chonburi Province, has conducted with both qualitative and quantitative research methods. It aimed to explore the explanation that how the communication components are related to the success of sufficient way of life.
The center of agricultural learning Mab-Aung is the first center of its kind. It was founded by Arjan Wiwat Salayakomtorn, who is the former director of the committee for the coordination of the royal projects, known as Kor Por Ror, under the office of secretary of government. The initiation of this center is also supported by a group of friend who share the same ideology. Its objective is to adjust people way of life to survive under the circumstance of this changing society. It has organized training and workshop project “The development of agricultural for sufficient economy”. This project is the learning center which aims to help the participants to learn and practice about the sufficient way of life. Later, this center has developed as the network of natural agricultural and expanded its training centers around Thailand. These workshops and trainings are the communication channel. In order to build trust, it needs the facilitators who are the senders with knowledge, skill, experience, honesty, patience and devotion. The facilitators also need to have skill of communication for motivation, by using verbal communication. Also, the written messages need to be stimulated by using music, poetic style and symbolic language such as t-shirt, color, non-verbal language. These components help to build awareness and practice about sufficient way of life to the participants or receivers. After the training, it is shown that the participants’ attitude and behavior have changed. They apply it to their practice on everyday basis, such as growing organic plants, producing products from nature and agricultural materials.
Additionally, the researcher has suggestion to this project as the following; 1) search and develop facilitators who have communication skills, 2) develop the method of motivation by using short message which makes impact and awareness or showing story of people who succeeded with sufficient way of life, 3) expand communication channel by using word of mouth, sms, community radio, cable television, and documentary program on television, 4) stimulate the exchange of experience via new media such as facebook, twitter, 5) develop and extend the training to academic area such as school and university

---