บทบาทของสื่อวิทยุโทรทัศน์ต่อการเสนอข่าวสารในสถานการณ์วิกฤต

งานวิจัย เรื่องบทบาทของสื่อวิทยุโทรทัศน์ต่อการเสนอข่าวสารในสถานการณ์วิกฤต เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทการนำเสนอข่าว และรูปแบบการนำเสนอข่าวในสถานการณ์วิกฤต รวมถึงปัจจัยที่มีผลต่อการเสนอข่าวในสถานการณ์วิกฤตของสื่อวิทยุโทรทัศน์ สถานีหลักทั้ง ๖ สถานีในประเทศไทย โดยใช้วิธีการวิจัยเอกสาร การวิเคราะห์เนื้อหา และการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก โดยเลือกกรณีข่าววิกฤต ๒ กรณี คือ ข่าวคลื่นยักษ์สึนามิ และข่าววินาศกรรมท่าอากาศยานสากลหาดใหญ่ กรณีน้องฮ่องเต้
ผู้วิจัยได้ศึกษาข้อมูลสำคัญจาก Rundown Sheet ของข่าวทั้ง ๒ กรณี ตลอดระยะเวลา ๑ เดือนตั้งแต่เกิดเหตุการณ์ และการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้บริหารงานข่าวของทั้ง ๖ สถานี รวม ๘ คน
ผลการวิจัยพบว่า
๑.บทบาทการนำเสนอข่าวของสถานีโทรทัศน์ทั้ง ๖ สถานี เน้นบทบาทการนำเสนอข้อมูลข่าวสาร รองลงมา เป็นการประสานสัมพันธ์ การรณรงค์ฯ และยังได้ทำหน้าที่เพิ่มเติมที่มากกว่าความเป็นสื่อ โดยเฉพาะสถานีโทรทัศน์ ไอทีวี แสดงบทบาทในการบริหารเงินบริจาค ๒๑๙ ล้านบาท
ส่วนข่าววินาศกรรมท่าอากาศยานสากลหาดใหญ่ กรณีน้องฮ่องเต้ สถานีวิทยุโทรทัศน์ส่วนใหญ่ทำหน้าที่เพียง ๒ บทบาทเท่านั้น คือการเสนอข้อมูลข่าวสาร และการประสานสัมพันธ์ ตามลำดับ
๒.รูปแบบการนำเสนอข่าวในสถานการณ์วิกฤตทั้ง ๒ เหตุการณ์ คือ การเสนอข่าวมากที่สุด รอองลงมาคือสกู๊ป และสารคดีตามลำดับ โดยไอทีวีเป็นสถานีฯ เดียวที่เสนอ Gimmick เพิ่มเติมในการเสนอข่าวคลื่นยักษ์สึนามิ
๓.ปัจจัยที่มีผลต่อการเสนอข่าวในสถานการณ์วิกฤต
ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการนำเสนอข่าวคลื่นยักษ์สึนามิ และข่าววินาศกรรมท่าอากาศยานสากลหาดใหญ่ กรณีน้องฮ่องเต้ ของสถานีโทรทัศน์ส่วนใหญ่ เรียงลำดับความสำคัญ ดังนี้ ๑.การบริหารจัดการ ๒.บุคลากร ๓.คู่แข่ง ๔.แรงกดดันทางเศรษฐกิจ ๕.เทคโนโลยี ๖.แหล่งข้อมูล และปัจจัยที่มีความสำคัญน้อยที่สุดคือ ผู้รับสาร
การวิจัยครั้งนี้ยังพบว่าข่าว ‘สึนามิ’ ได้สร้างปรากฏการณ์ใหม่ในการรายงานข่าวของสื่อวิทยุโทรทัศน์ไทยในยามวิกฤต ทั้งการทำหน้าที่สื่อมวลชน และการเป็นศูนย์กลางในการระดมสรรพกำลังจากประชาชน ด้วยการรับบริจาคเงิน สิ่งของ และร่วมเป็นอาสาสมัคร ปรากฏการณ์ดังกล่าว เป็นการชี้ให้เห็นว่าสื่อมวลชนยังเปรียบเสมือนองค์กรทางสังคมอีกสถาบันหนึ่ง สามารถเป็นที่พึ่งของประชาชนในยามวิกฤตได้
นอกจากนี้สถานีโทรทัศน์ทุกสถานีไม่มีแผนการสื่อข่าวและการรายงานข่าวในสถานการณ์วิกฤต จึงทำให้การทำข่าวดังกล่าวเป็นไปในลักษณะ ‘เฉพาะหน้า’ และ ‘ตามกระแส’ มากกว่า
ทั้งนี้ผู้วิจัยมีข้อเสนอแนะการวิจัย เพื่อประโยชน์ในการพัฒนาวิชาชีพข่าววิทยุโทรทัศน์ และสื่ออื่น ๆ ดังนี้
๑.ควรมีฐานข้อมูลเกี่ยวกับเหตุวิกฤตเฉพาะด้าน ในระดับปฐมภูมิและทุติยภูมิ และปรับปรุงให้
ทันสมัยเสมอ และสามารถสืบค้นได้ทันทีเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน
๒.ควรมีการฝึกอบรมแก่ผู้ปฏิบัติงานข่าววิทยุโทรทัศน์อย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะข่าวเฉพาะด้าน เพื่อเพิ่มความรู้และพัฒนาทักษะ ในการรายงานข่าวในสถานการณ์วิกฤต

 

This research, the role of television in crisis news reporting, is the research by qualitative analysis which has objectives for studying role of reporting and pattern of crisis news reporting. This research are also studied the effective factors to television in crisis news reporting of the 6 main broadcast television in Thailand by document research, substance analysis and intensive interview. In this study, the 2 cases of crisis news are selected as Tsunami’s news and Hadyai’s airport destruction’s news in case of the boy who was injured namely Hongte.
The researcher studies about important data from Rundown sheet of the 2 cases since the beginning of situation for 1 month. After that the researcher also intensive interviews the 8 executives from 6 main broadcast televisions.
The results follow as:
1. About Tsunami’s news, the role of reporting of 6 main broadcast television focuses on substance reporting, relationship and campaign respectively. Moreover ITV broadcast television also plays more media role as managing amount of money contributed about 219 million baths.
About Hadyai’s airport destruction’s news in case of the boy who was injured namely Hongte, almost broadcasts play only 3 roles as information, Correlation and Mobilization.
2. The pattern of the crisis news reporting in 2 cases that the most substance reporting, a scoop and a feature respectively. Especially, only ITV broadcast television report about gimmick in Tsunami’s news.
3. The factors effects to the crisis news reporting:
The most important reporting of Tsunami’s news and Hadyai’s airport destruction’s news in case of the boy who was injured namely Hongte of almost broadcasts follow as administration, personnel officers, competitors, pressure of economic, technology, sources and receivers respectively.
Moreover Tsunami’s news creates the new appearance for television reporting in crisis situation as mass media, the center of contribution from people and also being volunteers. This appearance shows that mass media also is the society organization helping people in crisis situation.
All broadcasts have no crisis news reporting plans that the crisis news was immediately reported and trendy.
As the result, the researcher proposes about research for developing media profession and others by following:
1. The research should have special primary and secondary databases and update for immediately search.
2. The reporter should be trained in television news continuously that focuses on special news for developing in crisis news reporting.

---