ภูมิปัญญาชาวบ้านเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ในเขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร

การวิจัยเรื่องภูมิปัญญาชาวบ้านเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ในเขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจและวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับภูมิปัญญาชาวบ้านในเขตหลักสี่ และนำเสนอแนวทางการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้ชุมชน 37 ในเขตหลักสี่เป็นพื้นที่เป้าหมายและใช้วิธีสัมภาษณ์ผู้นำชุมชน และผู้เกี่ยวข้องกับภูมิปัญญาชาวบ้านส่วนการวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า ภูมิปัญญาชาวบ้านใน 37 ชุมชน ของเขตหลักสี่ มี 8 สาขา ได้แก่ สาขาเกษตรกรรม สาขาอุตสาหกรรมและหัตถกรรม สาขาแพทย์แผนไทย สาขาการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สาขากองทุนและธุรกิจชุมชน สาขาสวัสดิการ สาขาศิลปกรรมและสาขาศาสนาและประเพณี ในจำนวนภูมิปัญญาดังกล่าวสามารถแยกออกได้ 44 ชนิด และความถี่รวมที่ทุกชุมชนมีกิจกรรมกับภูมิปัญญาจำนวน 138 หน่วย ลักษณะและการดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับภูมิปัญญาจาก 8 สาขา พบว่าส่วนใหญ่เป็นภูมิปัญญาที่ทำโดยมีวัตถุประสงค์ทางธุรกิจ ทั้งที่เป็นธุรกิจในครอบครัว และธุรกิจที่ทำเป็นกลุ่ม ยกเว้นบางสาขา เช่น สาขาสวัสดิการ สาขาศาสนาและประเพณี และสาขาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจน้อยที่สุด เมื่อพิจารณาเกี่ยวกับชนิดของภูมิปัญญาจาก 8 สาขา พบว่า ภูมิปัญญาที่พบมากที่สุด คือการปลูกผักพืชสวนครัวและการเลี้ยงไก่ชน การตัดเย็บเสื้อผ้าและทำดอกไม้ประดิษฐ์ ยาสมุนไพร และนวดแผนโบราณ การจัดการเกี่ยวกับขยะและการทำสวนหย่อม กองทุนณาปนกิจและกองทุนออมทรัพย์ศูนย์สาธารณสุขชุมชน ดนตรีและนาฏศิลป์ ประเพณีวันสงกรานต์และวันขึ้นปีใหม่ แนวทางในการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ คือ การนำภูมิปัญญาที่มีในชุมชนต่าง ๆ ของเขตหลักสี่ ประชาสัมพันธ์ต่อสังคมให้เห็นความสำคัญ และความน่าสนใจตลอดจนคุณค่าของภูมิปัญญาชาวบ้านรวมทั้งกระตุ้นและส่งเสริมให้ชุมชนตระหนักถึงความสำคัญและความภาคภูมิใจในความรู้ ความสามารถของตนที่ได้สร้างสรรค์ภูมิปัญญาให้กับสังคมไทย

---