สถาบันขงจื่อในประเทศไทย


         เพื่อสนองความต้องการของประชาชนทั่วโลกในการเรียนภาษาจีนและวัฒนธรรมจีน สำนักงานส่งเสริมการเรียนการสอนภาษาจีนนานาชาติ  (Office of Chinese Language Council International หรือ Hanban : ฮั่นปั้น) ซึ่งเป็นหน่วยงานของรัฐบาลจีนที่รับผิดชอบในการสนับสนุนและส่งเสริมการเรียนการสอนภาษาจีนในประเทศต่างๆ จึงได้ก่อตั้งสถาบันขงจื่อขึ้นทั่วโลกและสถาบันขงจื่อจะเป็นองค์กรที่ดำเนินการเรียนการสอนภาษาจีนโดยไม่แสวงหาผลกำไร มีสำนักงานใหญ่ของสถาบันขงจื่อตั้งอยู่ ณ กรุงปักกิ่ง สาธารณรัฐประชาชนจีน

         หลังจากปี พ.ศ. 2548 สถาบันขงจื่อและห้องเรียนขงจื่อได้ก่อตั้งขึ้นในประเทศต่างๆ โดยสถาบันขงจื่อจะจัดตั้งอยู่ในสถาบันอุดมศึกษา ส่วนห้องเรียนขงจื่อจะจัดตั้งอยู่ในโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาซึ่ง Hanban จะจัดส่งอาจารย์สอนภาษาจีนและอาจารย์อาสาสมัครชาวจีนไปสอนในสถาบันขงจื่อมหาวิทยาลัยและโรงเรียนมัธยมศึกษา ปัจจุบันมีสถาบันขงจื่อจาก 134 ประเทศทั่วโลก แยกเป็นสถาบันขงจื่อ 500 แห่งและห้องเรียนขงจื่อ 1012 แห่ง

         สาเหตุที่ตั้งชื่อว่าสถาบันขงจื่อ เนื่องจาก “ขงจื่อ” เป็นทั้งนักการศึกษา นักคิด และนักปรัชญา ที่ยิ่งใหญ่และมีชื่อเสียงในประวัติศาสตร์จีน ความคิดและปรัชญาของท่านมีความสำคัญมากและมีอิทธิพลอยู่ทั่วโลก ดังนั้นการตั้งชื่อสถาบันว่าขงจื่อนั้นเป็นการแสดงถึงวัฒนธรรมและภาษาจีนที่มีความล้ำลึกและได้สืบทอดต่อกันมาเป็นระยะเวลาอันยาวนาน

องค์กรบริหารงานสถาบันขงจื่อในจีน ประกอบด้วย

  1. สำนักงานใหญ่ของสถาบันขงจื่อ มีสถานะเป็นนิติบุคคลที่ไม่แส
  2. วงหาผลกำไร
  3. คณะกรรมการสถาบันขงจื่อ โดยรัฐบาลจีนเป็นผู้แต่งตั้ง ประธาน รองประธานและกรรมการบริหาร ส่วนกรรมการ 33 ท่าน สถาบันขงจื่อในประเทศต่างๆเป็นผู้เสนอชื่อ
  4. สำนักงานเลขาธิการของสถาบัน จะขึ้นตรงต่อคณะกรรมการของสถาบันขงจื่อ โดยมี Xu Linผู้อำนวยการ Hanban ดำรงตำแหน่งผู้จัดการใหญ่
  5. ภาระหน้าที่ของสำนักงานใหญ่สถาบันขงจื่อ
    1. จัดประชุมคณะกรรมการตามวาระที่กำหนด
    2. จัดระเบียบสถาบัน แผนการพัฒนาและประมวลผลการดำเนินการ
    3. พิจารณาอนุมัติการก่อตั้งสถาบันขงจื่อสาขาต่างประเทศ
    4. พิจารณาอนุมัติโครงการประจำปีและงบประมาณของสถาบันขงจื่อทั่วโลก
    5. ให้การสนับสนุนหนังสือและอุปกรณ์การสอนแก่สถาบันขงจื่อทั่วโลก
    6. อบรมอาจารย์และพนักงานตลอดจนคัดเลือกและจัดส่งผู้อำนวยการสถาบันขงจื่อและอาจารย์ตามความต้องการของสถาบันขงจื่อทั่วโลก

ระเบียบการขอจัดตั้งสถาบันขงจื่อ

  1. องค์กรหรือมหาวิทยาลัยที่ขอจัดตั้งสถาบันขงจื่อต้องเป็นนิติบุคคลที่ถูกต้องตามกฎหมายและเป็นผู้ประกอบกิจการเกี่ยวกับการเรียนการสอน
  2. เมืองหรือพื้นที่ที่องค์กรหรือมหาวิทยาลัยที่ขอจัดตั้งสถาบันขงจื่อมีความต้องการที่จะเรียนภาษาและวัฒนธรรมจีน
  3. มีความพร้อมทางด้านบุคลากร สถานที่ และอุปกรณ์ตามข้อกำหนดของสถาบันขงจื่อ
  4. มีเงินทุนที่เพียงพอและแหล่งงบประมาณที่มั่นคง

ทั้งนี้ก่อนยื่นหนังสือขอก่อตั้งสถาบันขงจื่อ องค์กรหรือมหาวิทยาลัยจะต้องแสวงหามหาวิทยาลัยจีนมาเป็นผู้ร่วมก่อตั้ง ซึ่งทั้ง 2 ฝ่ายจะต้องลงนามในบันทึกความร่วมมือในการก่อตั้งสถาบันขงจื่อแล้วส่งให้กับ Hanban เมื่อได้รับอนุมัติแล้ว Hanban จะลงนามกับมหาวิทยาลัยฝ่ายเจ้าภาพ สุดท้ายมหาวิทยาลัยฝ่ายจีนในฐานะตัวแทนจาก Hanban ก็จะลงนามกับมหาวิทยาลัยฝ่ายไทยในหนังสือข้อตกลงความร่วมมือในการจัดตั้งสถาบันขงจื่อ สำนักงานใหญ่ของสถาบันขงจื่อจะเป็นผู้จัดทำป้ายให้แก่สถาบันขงจื่อทุกแห่งทั่วโลก ซึ่งโดยทั่วไปจะทำเป็นภาษาจีนและภาษาอังกฤษ แต่สำหรับป้ายที่ทำให้สถาบันขงจื่อในประเทศไทยจะทำเป็น 3 ภาษา คือ มีภาษาไทย เพิ่มเติมด้วย และจะมีพิธีมอบป้ายให้อย่างเป็นทางการก่อนจัดพิธีเปิดป้ายสถาบัน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์เป็นมหาวิทยาลัยแห่งแรกที่จัดตั้งสถาบันขงจื่อในประเทศไทย สถาบันขงจื่อในประเทศไทยกับมหาวิทยาลัยคู่สัญญาในประเทศจีน ได้แก่

  1. สถาบันขงจื่อ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยซีหนาน
  2. สถาบันขงจื่อ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยเซียเหมิน
  3. สถาบันขงจื่อ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยครุศาสตร์ยูนนาน
  4. สถาบันขงจื่อ มหาวิทยาลัยราชภัฎบ้านสมเด็จเจ้าพระยาร่วมมือกับมหาวิทยาลัยครุศาสตร์เทียนจิน
  5. สถาบันขงจื่อ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตภูเก็ต ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยเซี่ยงไฮ้
  6. สถาบันขงจื่อ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยชนชาติกวางซี
  7. สถาบันขงจื่อ มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนดุสิต (สุพรรณบุรี) ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยกวางซี
  8. สถาบันขงจื่อ เมืองเบตง ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยฉงชิ่ง
  9. สถาบันขงจื่อ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยครุศาสตร์กวางซี
  10. สถาบันขงจื่อ มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ร่วมมือกับ มหาวิทยาลัยปักกิ่ง
  11. สถาบันขงจื่อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยหัวเฉียว
  12. สถาบันขงจื่อ มหาวิทยาลัยบูรพา ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยเวินโจว
  13. สถาบันขงจื่อ มหาวิทยาลัยกรุงเทพ ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี่เทียนจิน
  14. สถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล ร่วมมือกับสภาการศึกษานครเทียนจิน

ประธานและรองประธาน จะมาจากอธิการบดีและรองอธิการบดีของมหาวิทยาลัยทั้ง 2 ฝ่าย โดยจะสลับตำแหน่งกันทุกปี โดยมีผู้อำนวยการฝ่ายจีนและฝ่ายไทยมีหน้าที่ดำเนินงานตามแผนงานและนโยบายที่คณะกรรมการสถาบันมอบหมายให้ ซึ่งสถาบันขงจื่อจะต้องดำเนินการตามระเบียบที่ Hanban กำหนดไว้ ดังนี้

  1. สอนภาษาจีน
  2. อบรมอาจารย์สอนภาษาจีนและส่งอาจารย์มาสอนภาษาจีน
  3. จัดการสอบ HSK
  4. ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการศึกษาต่อที่ประเทศจีน
  5. จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนภาษาและวัฒนธรรมจีน-ไทย
งบประมาณในการดำเนินงานและการบริหารการเงินของสถาบันขงจื่อ
  1. Hanban จะสนับสนุนงบประมาณก่อตั้งแห่งละ 150,000 เหรียญสหรัฐอเมริกา
  2. Hanban จะสนับสนุนเงินดำเนินงานตามโครงการซึ่งสถาบันขงจื่อเสนอไป
  3. สถาบันขงจื่อจะต้องมีบัญชีธนาคารและจะต้องใช้เงินตามโครงการที่เสนอต่อ Hanban เท่านั้น โดยจะต้องยื่นแบบคำของบประมาณต่อ Hanban ก่อนวันที่ 15 มกราคม ของทุกปี

สถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล


         พระพรหมมังคลาจารย์ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร ประธานมูลนิธิร่มฉัตร ได้มีความคิดริเริ่มในการจัดตั้งสถาบันขงจื่อรูปแบบใหม่ โดยจะเชิญสถาบันการศึกษา หน่วยราชการและองค์กรเอกชนที่มีการเรียนการสอนภาษาจีนอยู่แล้ว (ไม่รวม 24 สถาบันและห้องเรียนเดิม) เข้ามาเป็นสาขา (เครือข่าย) เพื่อส่งเสริมการเรียนการสอน การอบรม และการใช้ภาษาจีนให้มีมาตรฐาน จึงได้ไปพบกับ Dr. Xu Lin ผู้อำนวยการสำนักงานใหญ่ฮั่นปั้น สาธารณรัฐประชาชนจีน เมื่อเดือนตุลาคม 2557 และได้เห็นชอบให้จัดตั้ง “สถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล” ขึ้น ณ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ โดยได้มอบหมายให้สภาการศึกษานครเทียนจิน เป็นสถาบันในการทำงานร่วมกัน ซึ่งสภาการศึกษานครเทียนจิน ได้กำหนดให้มหาวิทยาลัยครุศาสตร์เทียนจิน (Tianjin Normal University) เป็นมหาวิทยาลัยเข้ามาปฏิบัติงานร่วมกับมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ในฐานะฝ่ายเลขานุการสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล Dr. Xu Lin ผู้อำนวยการสำนักงานใหญ่ฮั่นปั้น พระพรหมมังคลาจารย์ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร ประธานมูลนิธิร่มฉัตร ในฐานะประธานสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล และรองศาสตราจารย์ ดร.วรากรณ์ สามโกเศศ อธิการบดีมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ ได้ลงนามในเอกสารบันทึกความร่วมมือในการจัดตั้งสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล เมื่อวันที่ 28 เมษายน 2558 และ Dr. Xu Lin ผู้อำนวยการสำนักงานใหญ่ฮั่นปั้น ได้เดินทางมาถวายป้ายสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเลเป็นแห่งที่ 14 ในประเทศไทยให้แก่พระพรหมมังคลาจารย์ เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2558 ณ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ มหาวิทยาลัยครุศาสตร์เทียนจิน ได้แต่งตั้งและมอบหมายให้ Mr. He Bingzheng มารับตำแหน่งผู้อำนวยการสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล (ฝ่ายจีน) และ Ms. Xiao Shen รับตำแหน่ง ผู้ช่วยผู้อำนวยการสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล (ฝ่ายจีน) เมื่อเดือนสิงหาคม 2558 โดยจะทำงานร่วมกับผู้อำนวยการและผู้ช่วยผู้อำนวยการสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล (ฝ่ายไทย) ซึ่งมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์แต่งตั้ง มหาวิทยาลัยครุศาสตร์เทียนจินและมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ จะปฏิบัติหน้าที่ใน 2 สถานะคือ

         1. ปฏิบัติหน้าที่เป็นสำนักงานเลขานุการของสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล

         2. เป็นสาขาของสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล พระพรหมมังคลาจารย์ ดำรงตำแหน่ง ประธานสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล และอธิการบดีทั้ง 2 มหาวิทยาลัย ดำรงตำแหน่งรองประธานสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล นอกจากนั้น อธิการบดีทั้ง 2 มหาวิทยาลัยจะดำรงตำแหน่งประธานสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเลสาขามหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ด้วย สถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล ได้จัดให้มีการประชุมคณะกรรมการบริหารสถาบันฯ ครั้งที่ 1/2559 เมื่อวันจันทร์ที่ 18 มกราคม 2559 เวลา 09.30 น. ซึ่งคณะกรรมการบริหารฯ ประกอบด้วย

  1. พระพรหมมังคลาจารย์ ประธาน
  2. ดร.สถิตย์ ลิ่มพงศ์พันธุ์ รองประธาน
  3. รองศาสตราจารย์ ดร.วรากรณ์ สามโกเศศ รองประธาน
  4. พลเอก พิณภาษณ์ สริวัฒน์ กรรมการ
  5. พลตำรวจโทหม่อมหลวง พันธ์ศักดิ์ เกษมสันต์ กรรมการ
  6. รองศาสตราจารย์ ดร.ปราณี สังขะตะวรรธน์ กรรมการ
  7. รองศาสตราจารย์ ดร.ช่วงโชติ พันธุเวช กรรมการ
  8. รองศาสตราจารย์ ดร.อิสสรีย์ หรรษาจรูญโรจน์ กรรมการ
  9. นายสรรเสริญ เงารังษี กรรมการ
  10. นายโรจนะ กฤษเจริญ กรรมการ
  11. นายธนากร เสรีบุรี กรรมการ
  12. ดร.อกนิษฐ์ คลังแสง กรรมการ
  13. นายพูลศักดิ์ ประณุทนรพาล กรรมการและ เลขานุการ
  14. ผู้อำนวยการสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล (ฝ่ายไทย) กรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ
  15. ผู้อำนวยการสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล (ฝ่ายจีน) กรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ
คณะกรรมการฯ ได้มีมติเห็นชอบโครงการของสถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล ที่จะดำเนินการ ระหว่างเดือนมกราคม – ธันวาคม 2559 และขณะนี้อยู่ระหว่างการเตรียมการเสนอขออนุมัติงบประมาณจากสถาบันขงจื่อ กองทุนสำนักงานใหญ่ ณ กรุงปักกิ่ง สาธารณรัฐประชาชนจีน